Przygotuj organizację na nowy standard ISO 45003
Międzynarodowy standard zdrowia i bezpieczeństwa psychologicznego w miejscu pracy (ISO 45003) został opublikowany w lipcu 2021 roku. Zagrożenia psychospołeczne zyskały więc należne miejsce w regulacjach, mając realny wpływ na pracowników,
a przez to i na funkcjonowanie organizacji.
Joanna Greinert
Dlaczego norma uzupełniająca do standardu iso 45001 została wprowadzona?
System Zarządzania Bezpieczeństwem Pracy ISO 45001:2018 podkreśla, że organizacja jest odpowiedzialna za bezpieczeństwo pracowników i innych osób, na które mogą mieć wpływ jej działania. Odpowiedzialność ta obejmuje promowanie i ochronę ich zdrowia fizycznego,
a także psychicznego. Norma ISO 45003 miała na celu przynieść takie elementy jak cele dotyczące ryzyka psychospołecznego, rehabilitacja oraz powrót do pracy. Norma jest uzupełniającą do ISO 45001, można ją jednak będzie stosować niezależnie.
– Norma pojawiła się w celu eliminowania oraz minimalizowania ryzyka związanego
z zagrożeniami psychospołecznymi – podkreśla Joanna Greinert audytor i trener w EcoMS Consulting, zaangażowana w projekty dotyczące dostosowania systemu zarządzania bezpieczeństwem do wymagań normy ISO 45001:2018.
Zagrożenia psychospołeczne wynikają z niewłaściwego sposobu organizacji pracy, niekorzystnego otoczenia społecznego lub środowiska pracy czy nieodpowiednich warunków pracy. Niebezpieczeństwa tego typu przyczyniają się do utraty zdrowia i dobrego samopoczucia pracowników, a przez to oddziałują na funkcjonowanie całej organizacji.
W odniesieniu do pracowników mogą prowadzić do negatywnych skutków psychicznych, fizycznych i społecznych (np. choroby układu krążenia, zaburzenia snu, lęk, depresja czy wypalenia zawodowe). W efekcie zmniejsza się zadowolenie z pracy, zaangażowanie oraz produktywność.
Konsekwencje dla organizacji będą jak najbardziej policzalne – coraz słabsze wyniki działalności, zwiększone koszty wynikające z absencji chorobowej, rotacji pracowników oraz obniżona jakość produktów i usług. Zwiększy się również poziom ryzyka wystąpienia wypadków i urazów, a także ryzyko utraty reputacji organizacji.
JAK ZAPOBIEGAĆ ZAGROŻENIOM PSYCHOSPOŁECZNYM W PRACY ORAZ JAK NIMI ZARZĄDZAĆ?
– Organizacje są odpowiedzialne za identyfikację zagrożeń i minimalizowanie związanego
z nimi ryzyka. Dzięki wykorzystaniu odpowiednich narzędzi możemy płynnie zarządzać ryzykiem psychospołecznym oraz skutecznie zapobiegać występowaniu zagrożeń z nim związanych – zauważa Joanna Greinert.
Audyt zdrowia psychicznego (analiza luk)
Przed rozpoczęciem procesu zarządzania ryzkiem psychospołecznym wskazane jest wykonanie wstępnej analizy swojej organizacji pod kątem przyjętych praktyk wspierających zdrowie i bezpieczeństwo psychiczne pracowników. W oparciu o wyniki ankiety elektronicznej przeprowadzonej wśród wszystkich pracowników, możliwe jest podjęcie decyzji odnośnie zidentyfikowanych potrzeb.
Edukacja
Należy wziąć pod uwagę fakt, że większość pracowników ma ograniczoną wiedzę na temat zdrowia psychicznego, a duży procent postrzega „zdrowie psychiczne” jako synonim „choroby psychicznej”. Konsultacje z pracownikami posiadającymi ograniczony zasób wiedzy w tym zakresie mogą przynieść odwrotny skutek do zamierzonego. Dlatego poprzedzając identyfikację zagrożeń psychospołecznych i opracowanie mechanizmów kontroli ryzyka, tak ważne jest podnoszenie świadomości pracowników w zakresie zagrożeń psychospołecznych, aby mogli w sukcesywny sposób uczestniczyć w procesach zarządzania ryzykiem zgodnych
z ISO 45003.
Mechanizmy kontroli
Norma ISO 45003 wskazuje, żeby przy pomocy systemu zarządzania BHP zintegrowanego
z procesami biznesowymi organizacji, ryzyka psychospołeczne były zarządzane w sposób spójny z innymi rodzajami ryzyk związanymi z bezpieczeństwem i higieną pracy. Można zatem stosować podobną metodologię aby radzić sobie z nimi w tak samo logiczny
i konsekwentny sposób.
KLUCZEM PEŁNE ZAANGAŻOWANIE
Współudział pracowników na każdym etapie procesu ma kluczowe znaczenie dla osiągnięcia zamierzonego efektu w zarządzaniu zagrożeniami psychospołecznymi.
Norma ISO 45003 jest normą uzupełniającą do normy ISO 45001, zawiera wytyczne dotyczące zarządzania zagrożeniami psychospołecznymi w miejscu pracy. Należy jednak pamiętać, że podobnie jaka w przypadku normy ISO 45001, sukces zarządzania ryzykiem psychospołecznym (podobnie jak w innych standardach ISO) zależy od zaangażowania wszystkich szczebli i funkcji organizacji, zwłaszcza najwyższego kierownictwa. Na nich spoczywa duża odpowiedzialność za tworzenie kultury wspierającej pozytywne zdrowie psychiczne. System powinien obejmować rozwijanie ich kompetencji w zakresie odpowiedzialności za zdrowie psychiczne pracowników czy wspierania powrotu do pracy.